Arheološko otkriće u istarskom podmorju: Ronioci ustanovili monumentalnu strukturu dugu 57 metara

U uvali Barbariga u Istri pronađen je monumentalni lučki uređaj iz doba Rima koji je najvjerojatnije bio dio operativne obale za ukrcaj i transport ulja morskim putem u službi obližnje antičke uljare. Naime, na području Barbarige nalazila se u doba antike uljara u zaleđu ove uvale koja je raspolagala s 20 tijeskova, što je svrstava u najveću uljaru na području Istre, a vjerojatno i šire. Lokalitet je datiran u 1. stoljeće. Na obližnjoj Punti Barbariga ostaci su i rimske peristilne vile. Prema procjenama, uljara te veličine prerađivala je masline zasađene na površini od 240 do 300 hektara, a veličina cijelog posjeda procjenjuje se na 900 hektara. Nešto više o samoj uljari može se doznati u podzemlju pulske Arene. Do ovih je novih morskih otkrića došao tim arheologa iz Arheološkog muzeja Istre iz Pule koji je provodio podvodno arheološko istraživanje, a vodi ga dr. sc. Ida Koncani Uhač. Lokalitet Barbariga – uljara još je 1950-ih istraživao arheolog Štefan Mlakar iz pulskog AMI-ja.

U uvali Barbariga pod morem tim arheologa i ronioca ustanovio je monumentalni lučki uređaj iz rimskog doba

U uvali Barbariga pod morem tim arheologa i ronioca ustanovio je monumentalni lučki uređaj iz rimskog doba

U uvali Barbariga pod morem tim arheologa i ronioca ustanovio je monumentalnu strukturu čija je dužina 57 metara, sačuvana in situ u tri reda kamenih blokova, a sondiranjem je ustanovljen i temeljni blok. Širina strukture iznosi od 16 do 24 metra, s istakom u obliku slova L. Lučki uređaj građen je od kamenih blokova dimenzija 3,1 metara sa 2,6 metara. Dosadašnji rezultati ovog istraživanja još su jedna potvrda da je područje Vodnjana i u antici bilo poznato po proizvodnji kvalitetnog maslinovog ulja.

U podmorju su pronađene i veće količine građevinske keramike, ulomci stolnog i kuhinjskog posuđa te amfora. Među njima ističu se amfore proizvedene na području Fažane kao i amfore tipa Dressel 6A. Većina nalaza već sada se može datirati u 1. stoljeće, što odgovara i obližnjem lokalitetu antičke uljare.

U uvali Barbariga pod morem tim arheologa i ronioca ustanovio je monumentalni lučki uređaj iz rimskog doba

Photographer: Jerko Macura/

U uvali Barbariga pod morem tim arheologa i ronioca ustanovio je monumentalni lučki uređaj iz rimskog doba

Photographer: Jerko Macura/

U uvali Barbariga pod morem tim arheologa i ronioca ustanovio je monumentalni lučki uređaj iz rimskog doba

Photographer: Jerko Macura/

U istraživanju, uz Koncani Uhač, sudjeluju i restauratorica AMI-ja Andrea Sardoz, ronioci Sandra Kamerla Buljić, Moreno Almassi, Neven Kelemen, Antonio Ribić i Lucio Lorencin, fotograf Jerko Macura, arheologinja Dolores Matika te podvodna arheologinja Dušanka Romanović iz Arheološkog muzeja u Zadru. Ostatke lučkog uređaja iz rimskog doba ustanovila je pak zračna arheologinja Sara Popović iz tvrtke ArheoProjekt kad je područje preletjela avionom. Istraživanja se provode u sklopu projekta "Istarsko podmorje" koji se oslanja na dokumentiranje, popisivanje i topografiju svih podvodnih lokaliteta vezanih za rimsku povijest.