Film “Zemlja nomada” (Nomadland) američke redateljice Chloe Zhao pobjednik je 77. venecijanskog filmskog festivala koji je u subotu završio na mletačkom Lidu.
Festival koji je održan uz restriktivne mjere distance i bez uvriježenog prisustva holivudskih naslova iznjedrio je, unatoč odsustvu Hollywooda, dosta kvalitetnih filmova. Prisutni komentatori su mahom hvalili program, a konkurencija za nagrade bila je neizvjesna.
Stariji prekarijat
Žiri kojim je predsjedala glumica Cate Blanchett u toj je jakoj konkurenciji Zlatnog lava dodijelio filmu 38-godišnje Amerikanke kineskog podrijetla. Film Chloe Zhao bazira se na dokumentarnoj knjizi Jessice Bruder “Nomadland: Surviving America In a Twenty-First Century”, a tema i knjige i filma su stariji prekarni radnici koji lutaju zemljom u potrazi za poslom. Naslovna junakinja filma (koju glumi Frances McDormand) udovica je koja tumara Amerikom između povremenih, loše plaćenih poslova.
Chloe Zhao redateljica je koja je kao zakašnjeli debitant pažnju skrenula filmom “Jahač” (Rider, 2017) koji je dostupan i u našim digitalnim videotekama. “Rider” je bio dokumentarna drama o jahaču rodea koji se teško nosi s činjenicom da mu je nakon pogubnog pada liječnik zabranio da ikad više jaše. Riječ je o izvanrednom filmu koji spada, međutim, u ekstremni off-mainstream rub američke produkcije. Već idućim filmom Zhao je - eto - osvojila krupni europski festival, a još je zanimljivije što će kineska Amerikanka biti redateljica nadolazećeg Marvelovog hita “Eternals”.
Drugu nagradu - Srebrenog lava - dobio je meksički film “Novi poredak” režisera Michela Franca. Riječ je o klasnoj distopiji o svijetu budućnosti u kojem se sirotinjska masa pobuni protiv elite, a mjesto radnje je bogataško vjenčanje. Nagradu za režiju dobio je Japanac Kiyoshi Kurosawa za film “Žena špijuna”, a onu za scenarij Indijac Chaitanya Tamnhane za film “Učenik” (Disciple). “Učenik” je film o odnosu učenika i učitelja u ambijentu klasične indijske glazbe. Indijski je film dobio i nagradu kritike FIPRESCI.
Jedina važnija nagrada Mostre koja ostaje u Europi je specijalno priznanje žirija za film “Dragi drugovi!” ruskog veterana Andreja Končalovskog. Crno-bijela povijesna drama zbiva se 1962. u malom industrijskom gradu u kojem se dogodi revolt nezadovoljnih radnika čeličane, listom vjernih i gorljivih komunista koje partija iznevjeri.
Autobiografska priča
Među filmovima glavnog programa pažnju je skrenuo i “Padrenostro” talijanskog režisera Claudija Nocea. Noce je bio mali dječak kad je jedna ekstremna ljevičarska frakcija pokušala atentat i otmicu njegova oca, visokog dužnosnika rimske policije.
Noce je tu autobiografsku priču pretvorio u film. Talijanski glumac Pierfrancesco Favino je za ulogu oca nagrađen glavnom glumačkom nagradom - Kupom Volpi. Istu je nagradu kao najbolja glumica dobila Engleskinja Vanessa Kirby za film “Komad žene” mađarskog režisera Kórnela Mundruczóa.
U igri za nagrade venecijanskog festivala do posljednjeg su časa bila i dva filma iz bivše Jugoslavije. Oba su odlično primljena, imala izvrsne odjeke, ali su na koncu dobili samo neslužbene nagrade. Prvi od njih je bosansko-hercegovački film “Quo Vadis, Aida?” redateljice Jasmile Žbanić. Film koji se bavi srebreničkim masakrom, a u kojem srpski glumac Bojan Isaković glumi Ratka Mladića, nije dobio nagradu službenog žirija, ali je zavrijedio nagradu triju nezavisnih žirija, među inim i onog katoličke kritike.
Veće je iznenađenje uspjeh filma “Oaza” razmjerno nepoznatog srpskog redatelja Ivana Ikića. Riječ je o dokumentarnoj drami u kojoj glume štićenici doma za tinejdžere s problemima u razvoju. Film je primljen s ushićenim kritikama, no dobio je samo nagradu mreže kina Europa Cinemas.