Izložba fotografija “Čuvari” pulskog fotografa i arhitekta Igora Zirojevića, otvorena u Galeriji ULUPUH-a u Tkalčićevoj 14 u Zagrebu, predstavlja izbor od 13 fotografija velikog formata, recentnog opusa izašlog iz drugog dijela umjetničke trilogije “Pula: Grad Interval”, koja se bavi i na osebujan način interpretira neke od najznačajnijih arhitektonskih ostvarenja u Puli za vrijeme Italije.
Riječ je o arhitekturi grada za vrijeme talijanske vlasti od 1918. do 1943., koju, za razliku od one prethodne, u austrougarskom razdoblju, kojom se Zirojević bavio u prvom dijelu trilogije, krasi uvjetno solidnija formalna očuvanost.
U opusu “Čuvari” Igor Zirojević vrlo precizno iznosi i male intimne drame protagonista u zadanom prostoru
PREDZNAK
Zgrade poput Pulske pošte Angiola Mazzonija, Higijenskog zavoda Lina Moschenija, Kupališta Stoja Enrica Trolisa, Case Balila Guida Brassa, Elektromlina Alberta Turine, Autobusnog kolodvora Bernardina Fabra te Banco d’Italia Vincenza Munarija svjedoče da je, turbulentnim vremenima usprkos, Pula baš tih godina neosporno zadobila obrise novoga modernog grada.
- Nerijetko stigmatizirana krutom označiteljskom sintagmom talijanske ‘fašističke arhitekture’ s jasnim negativnim ideološkim predznakom, pulska arhitektura nastala u vrijeme Italije, uhvaćena objektivom fotografa Zirojevića, nije nipošto puko dokumentarističko bilježenje arhitekture grada po sebi, nego vrlo suptilno režirana intimna pripovijest o mjestu u kojem se talože arhetipske slike duboko zabilježene u autorovoj vlastitoj memorijskoj matrici - objašnjava Paula Olić, kustosica izložbe.
Gotovo sve zgrade zadržale su kontinuitet obnašanja sličnih javnih funkcija - to su gradski uredi, zavodi, sjedišta, pošta, postaje, kupalište. No, Zirojević kao fotograf, objašnjava P. Olić, zadržava svoj prepoznatljiv stil - tihi atmosferski, gotovo metafizički doživljaj kojim evocira neka slavnija, a za arhitektonsku struku posebno izazovna i revolucionarna vremena.
U sklopu zanimljive izložbe prikazane su zgrade poput Banco d ’Italia Vincenza Munarija koje svjedoče kako je Pula baš u tim godinama neosporno dobila obrise novog modernoga grada
ULAZNA FASADA
U opusu “Čuvari” Zirojević vrlo precizno iznosi i male intimne drame protagonista u zadanom prostoru. Dok u sumrak fotografira Pulsku poštu, zasigurno jedno od najboljih i najsmjelijih ostvarenja talijanskog arhitekta Angiola Mazzonija iz 1933., hvatajući istodobno pulskog arhitekta i aktivista Emila Jurcana u znakovito režiranoj radnji svojevrsnog političkog “potpisa” na ulaznu fasadu koju su nekoć markirala tri fascia.
Foto: Igor Zirojevic, foto PULA
